Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, enflasyon tahmininde güncellemeye gittiklerini belirterek, “Yıl sonu tahmin orta noktalarını 2023 için yüzde 65, 2024 için yüzde 36 ve 2025 için yüzde 14 olarak güncelledik” dedi.
TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan, yılın 4’üncü ‘Enflasyon Raporu’nu açıkladı. Erkan, enflasyonla kararlılıkla mücadele ettiklerini belirterek şunları söyledi:
“Merkez Bankası olarak, toplumsal refaha en büyük katkıyı, fiyat istikrarını sağlayarak sunacağımızın bilincindeyiz. Bu sebeple, haziran ayında başlattığımız güçlü parasal sıkılaştırma ile enflasyonla kararlı bir şekilde mücadele ediyoruz. Bir süredir yüksek ve oynak seyreden enflasyonu kontrol altına almanın uzun ve zorlu bir süreç olacağı bilinciyle enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanacağız. Politikamız faiz, kredi, mevduat, döviz piyasası, iç ve dış finansman ile rezervler gibi finansal koşulları oldukça güçlü şekilde ve hedeflediğimiz doğrultuda etkiliyor.”
Şoklar yansıdı
Parasal sıkılaştırmanın ekonomi üzerindeki geniş çaplı etkilerinin zamana yayıldığını kaydeden Erkan, “İç talepte dengelenme sürecine ilişkin, şimdiden bazı öncü sinyaller alıyoruz. Para politikasının birikimli etkileri, içinde bulunduğumuz geçiş döneminde devreye girerken, dezenflasyon sürecinin 2024 yılının ikinci yarısında başlamasını hedefliyoruz” dedi.
Enflasyonun hazirandan eylüle 23.3 puan yükseldiğini, bu yükselişte 7.9 puanla hizmetlerin, 5.3 puanla temel mal ve 4.8 puanla gıda fiyatlarının yanı sıra akaryakıt fiyatlarının ve vergi artışlarının da etkili olduğunu anlatan Erkan, “Eylül enflasyonu, ekimdeki yüksek frekanslı veriler ve tüm öncü göstergeler, söz konusu şokların enflasyona yansımasının büyük ölçüde tamamlandığına işaret etmektedir” diye konuştu.
Tahminler güncellendi
2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 65’e yükselttiklerini ifade eden Erkan, şunları söyledi:
“Modelleme çerçevemizi, tahmin performansımızı iyileştirmeye yönelik olarak, büyük şokların doğrusal olmayan etkilerini içerecek şekilde güncelledik. Bu çerçevede yıl sonu tahmin orta noktalarını 2023 için yüzde 65, 2024 için yüzde 36 ve 2025 için yüzde 14 olarak güncelledik. Tahmin aralıklarının alt ve üst noktalarını da 2023 yılı için yüzde 62 ve 68, 2024 yılı için ise yüzde 30 ve 42 olarak revize ettik. Jeopolitik riskler ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlara ilişkin belirsizliklerin artması nedeniyle tahminlerimiz üzerindeki belirsizlik aralığını genişlettik. Tahminlerimizi yukarı yönlü güncellemiş olsak da dezenflasyonun başlama zamanı, dezenflasyonun hızı ve dezenflasyonun seyrinde bir değişiklik olmayacağını değerlendiriyoruz.”
Mayıs 2024’te zirve öngörüsü
Erkan, kasım ayında doğal gaz tüketiminin artmasıyla hanelerin doğal gazdaki bedelsiz kullanım sınırını aşacağını öngördüklerini kaydederek şunları söyledi:
“Bu durum, enflasyonda yukarı yönlü mekanik bir etki oluşturarak, aylık enflasyonun kasım ayında geçici olarak yükselmesine sebep olacaktır. 2024 Ocak’ta ise asgari ücret ayarlaması, fiyatları zamana bağlı belirlenen hizmet kalemlerindeki gelişmelerin ve otomatik vergi güncellemelerinin devreye girmesini bekliyoruz. 2024 Mayıs ayında, doğal gaz kaynaklı baz etkileriyle yıllık enflasyonda tepe noktasının gerçekleşeceğini göreceğiz. 2024 yılının ikinci yarısında parasal sıkılaştırmanın birikimli etkilerinin de devreye girmesiyle güçlü ve sürekli bir dezenflasyon sürecinin başlayacağını öngörüyoruz.”
Amaç yüzde 5’e kavuşmak
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, basın mensuplarının sorularını yanıtlarken bankanın yüzde 5 enflasyon hedefinin anımsatılması üzerine, bu hedefin orta vadeli olduğunu ve bunu güçlü bir şekilde tekrarladıklarını vurguladı. Erkan, “2024’te dezenflasyonu tesis etmek, ardından tek haneye geçmek için hiç durmadan özverili bir şekilde devam edeceğiz. Yüzde 5’i yakınsadık zamanında. Bizim amacımız ülkemizi yüzde 5 hedefine kavuşturmaktır” ifadelerini kullandı.
Dijital TL’de ilk faz tamamlanıyor
Erkan, dijital para çalışmalarına ilişkin şu bilgileri verdi: “Dijital para 1’inci faz çalışmaları raporunun yıl sonuna kadar yayınlanmasını planlıyoruz. 2’nci fazda, 2024’te hukuki, iktisadi güvenlik boyutları ele alınacak. Sadece Dijital Türk Lirası çıkarmaktan ziyade teknolojinin kalitesi, ihraç edilebilir olması da çok önemlidir. Hem kendi insan gücümüz hem iş birliklerimizle birlikte dinamik ve kaliteli bir teknoloji oluştu.”
KKM’de zorunlu karşılıklar arttı
TCMB’nin Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i Resmi Gazete’de yayınlandı. Buna göre, kur korumalı mevduatta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz mevduat için TL cinsi ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. Böylece piyasada oluşan TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oran artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM’den TL mevduata geçiş teşvik edilecek.
KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı. Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 1’er puan artırıldı. Tüm vadelerde döviz mevduata yüzde 4 ilave zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi.
