Türkiye, 17 Ağustos 1999’da, son yüzyılın en büyük depremlerinden birini yaşadı.
Deprem, Marmara’nın tamamında, hatta İzmir ve Ankara’dan da hissedildi. Marmara Depremi’nde Türkiye’nin kaybı büyük oldu. Resmi açıklamalara göre, 17 bin 840 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı. Depremde 285 bin konut ve 40 binden fazla iş yeri hasara uğradı.
Deprem, Türkiye’deki yapıların önemli bir kısmının depreme dayanıksız olduğunu ve acil güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koydu. Bunun üzerine, olası depremlerde hasarın önlenebilmesi için “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik” çıkarıldı.
Zorunlu deprem sigortası uygulamasının yanı sıra 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyet Kanunu’nda değişiklikler yapıldı.
AK Parti 22 yılı geride bıraktı
Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde oluşturulan “Erdemliler Hareketi”, 2001 yılında “AK Parti” adıyla siyaset sahnesindeki yerini aldı. Erdoğan’ın da Kurucular Kurulu’nda bulunduğu AK Parti, Türkiye’nin 39. partisi oldu.
Partinin kuruluşuna ilişkin dilekçe 14 Ağustos 2001’de İçişleri Bakanlığı Genel Sekreterliğine verildi.
Aynı gün partinin temel ilkeleri, 74 kurucu üye ve partiyi destekleyen bağımsız milletvekillerinin katılımıyla Ankara’da bir otelde düzenlenen programda açıklandı.
Belli başlı öteki olaylar
14 Ağustos
1893- Dünyada ilk kez Fransa’da otomobillere plaka takıldı.
1908- Türk Basın Birliği kuruldu.
1908- İngiltere’nin Folkstone kentinde, dünyada ilk kez uluslararası güzellik yarışması düzenlendi.
1934- Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları Genel Müdürlüğü (SEKA) kuruldu, Paşabahçe Cam Fabrikasının temeli atıldı.
1941- ABD Başkanı Franklin Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Atlantik Sözleşmesi’ni yayımladı.
1945- II. Dünya Savaşı sonunda Japonya, kayıtsız şartsız teslim oldu. İmparator Hirohito, ülkesinin teslim olduğunu açıkladı.
1947- İngiltere, Hindistan’a bağımsızlık verdi. Hindistan’daki Müslüman Birliği lideri Muhammed Ali Cinnah ve Kongre Partisi lideri Pandit Nehru’nun Hindistan’ın paylaşımına ilişkin İngiliz planını kabul etmesinin ardından ülke ikiye ayrıldı ve bağımsız Pakistan devleti kuruldu.
1956- Alman yazar Bertolt Brecht, 58 yaşında hayatını kaybetti.
1974- İkinci Kıbrıs Barış Harekatı başladı.
1974- Rumlar, ANKA Ajansı muhabiri Adem Yavuz’u tutsak aldı. Gözleri bağlıyken ateş edilerek yaralanan Yavuz, 26 Ağustos’ta Adana’da hastanede hayatını kaybetti.
2001- Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki “Erdemliler Hareketi”, “AK Parti” adıyla siyaset sahnesine girdi.
2005- SKY Türk televizyonu ana haber spikeri Mehmet Tacettinoğlu, Uşak’ın Pınarbaşı beldesi yakınlarındaki trafik kazasında 37 yaşında vefat etti.
2005- 121 kişinin bulunduğu, Boeing 737 tipi Kıbrıs Rum Kesimi yolcu uçağı Atina yakınlarında, iki gün sonra da 152 yolcu taşıyan Kolombiya uçağı Venezuela’nın kuzeybatısında düştü. İki kazadan da kurtulan olmadı.
2015- ABD, 54 yıl sonra Küba’nın başkenti Havana’daki büyükelçiliğini resmen açarak bayrağını yeniden göndere çekti.
2016- Takipsizlikle sonuçlanan “17 Aralık soruşturmasında usulsüzlük yapıldığı ve kumpas kurulduğu” iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında, aralarında örgüt elebaşı Fetullah Gülen ve eski emniyet müdürlerinin de bulunduğu 67 şüpheli hakkında hazırlanan iddianame, mahkemece kabul edildi.
15 Ağustos
MÖ 30- Kraliçe Kleopatra intihar etti, Mısır Romalıların eline geçti.
1461- Trabzon’u fetheden Fatih Sultan Mehmet, Trabzon Rum İmparatorluğu’na son verdi.
1826- Mehmet Reşit Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Atina’ya girdi.
1869- Akdeniz ve Kızıldeniz’i birbirine bağlayan, Avrupa ile Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasındaki en kısa mesafe olan Süveyş Kanalı açıldı.
1914- Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan Panama Kanalı açıldı.
1951- Nazım Hikmet, Bakanlar Kurulu kararıyla Türk vatandaşlığından çıkarıldı.
1969- Woodstock müzik ve sanat festivali başladı.
1971- Üretimine Türkiye’de Şubat 1971’de başlanan “Renault 12” marka otomobiller altı ay sonra satışa sunuldu.
1994- Roman ve filmlere konu olan terörist “Çakal Carlos” Sudan’da yakalandı. Carlos, daha sonra Paris’te mahkeme önüne çıkarıldı.
2004- Atatürk Ödülü sahibi ilk Türk kadın opera sanatçısı ve ressam Semiha Berksoy, 94 yaşında İstanbul’da vefat etti.
2016- Diyarbakır-Batman kara yolunun Bismil ilçesi yol ayrımında bulunan Şehit Emniyet Amiri Murat Uçar Bölge Denetleme İstasyonu’nda güvenlik güçlerini hedef alan bombalı saldırıda 5’i polis, biri çocuk, biri sivil olmak üzere 7 kişi şehit oldu, 45 kişi yaralandı.
2018- ABD menşeli bazı ürünlerin ithalatında ek mali yükümlülük oranlarının yüzde 100 artırılmasına dair Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.
2021- Afganistan’ın başkenti Kabil’in çevresini kuşatan Taliban, Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne aldı.
16 Ağustos
1556- Süleymaniye Camisi törenle açıldı.
1948- Milli Kütüphane Ankara’da hizmete açıldı.
1953- Papa XII. Pius’un verdiği imtiyazla İzmir Selçuk’ta inşa edilen Meryemana Evi açıldı. Hazreti Meryem’in son günlerini yaşadığı yerlerden biri olarak kabul edilen Bülbül Dağı’ndaki Meryemana Evi’nde yapılan törenle Hristiyanlar hacı oldu.
1960- Kıbrıs’a bağımsızlık tanıyan Zürih ve Londra anlaşmaları, 15 Ağustos gece yarısı yürürlüğe girdi ve Kıbrıs bağımsız cumhuriyet oldu.
1974- Kıbrıs’ta ikinci barış harekatının son günü Lefke ve Omorfo alındı. Lefkoşa bombalandı.
1977- Elvis Presley, malikanesinde ölü bulundu.
1997- İlköğretimin 8 yıl zorunlu ve kesintisiz olmasını öngören yasa tasarısı, 242’ye karşı 277 oyla TBMM’de kabul edildi.
2017- Kolombiya’da, Devrimci Silahlı Güçleri’nin (FARC) son silahlarını teslim etmesiyle 52 yıllık savaşın sona erdiği açıklandı.
17 Ağustos
1864- Türk edebiyatının önemli isimlerinden Hüseyin Rahmi Gürpınar doğdu.
1907- II. Abdülhamid, motosiklet ve otomobil gibi sıvı yakıtlı çağdaş taşıtların ithaline izin verdi.
1915- Çanakkale’de Kireçtepe Muharebesi kazanıldı.
1952- Türkiye ve Yunanistan, Ege Denizi’nde ortak tatbikata başladı.
1969- ABD’deki Camille Tayfunu’nda 248 kişi öldü.
1969- Türkiye sağır ve dilsizler kraliçesi Sevil Tez, Belgrad’da yapılan güzellik yarışmasında dünya birincisi seçildi.
1978- İran’da Şah rejimine karşı iç savaş başlatıldı.
1983- Yeni kurulan Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile Türk Dil ve Tarih kurumlarının tüzel kişilikleri sona erdi.
1988- Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak, bindiği uçağın havada infilak etmesi sonucu öldü.
1990- İncirlik Hava Üssü’nün kapıları ilk kez basına açıldı.
1999- Merkez üssü Gölcük olan Marmara Depremi meydana geldi. Saat 03.02’de başlayan ve 45 saniye süren 7,4 büyüklüğündeki depremde 17 bin 840 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı. 285 bin konut, 40 binden fazla iş yeri hasara uğradı.
2000- Sinema ve tiyatro sanatçısı Selim Naşit Özcan 72 yaşında vefat etti.
2004- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine Büyükelçi Yiğit Alpogan atandı. Alpogan, MGK’nin ilk sivil genel sekreteri oldu.
2011- Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) tarafından üretilen T129 helikopterinin 1. prototipinin ilk uçuşu başarıyla gerçekleştirildi.
2011- TÜBİTAK UZAY tarafından, Türkiye’de tasarlanarak üretilen ilk yer gözlem uydusu RASAT, Rusya Federasyonu’nun Kazakistan sınırındaki Orenburg bölgesinde bulunan Yasny fırlatma üssünden uzaya gönderildi.
2016- Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), OHAL kapsamında yayımlanan KHK ile kapatıldı.
2016- Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) ve askeri hastaneler Sağlık Bakanlığına devredildi. GATA’nın ismi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak değiştirildi.
2022- Cumhuriyet tarihinin Türkiye Ermeni toplumuna mensup ilk kaymakamı Berk Acar, Denizli’nin Babadağ ilçesine atandı.
18 Ağustos
1227- Moğol hükümdarı Cengiz Han öldü.
1850- Honore de Balzac, Paris’te yaşama veda etti.
1934- İkinci Dil Kurultayı başladı.
1952- İzmir, NATO’nun güneydoğu karargah merkezi oldu.
1961- Türkiye’de ilk kez bir banka soyuldu. Bankayı soyan Necdet Elmas, 30 Ağustos’ta Darıca’da yakalandı.
1964- Güney Afrika’nın “apartheid” (etnik arındırma) yüzünden olimpiyatlara katılması yasaklandı. Güney Afrika, 1992’deki Barcelona Olimpiyatlarına kadar organizasyona katılamadı.
1974- Kıbrıs’ta ateşkes ancak 6 saat sürdü. Rumların ateşine Türk birlikleri karşılık verdi.
1995- “Bosna İçin İnsanlık Girişimi” adı altında toplanan Türk aydınları Bosna’ya gitti.
2008- Pakistan’da 1999’da kansız darbeyle Navaz Şerif’i deviren ve o yıldan bu yana iktidarda olan Devlet Başkanı Pervez Müşerref istifa etti.
2011- Milli Güvenlik Kurulu toplantısında sivil üyelerin masanın bir tarafında, asker üyelerin bir tarafında yer aldığı oturma düzeninde değişikliğe gidilerek, üyeler protokol sırasına göre karışık şekilde toplantı masasında yerlerini aldı.
2013- Bilim insanları, Dünya’dan yaklaşık 60 milyon ışık yılı uzaklığındaki bir galakside 6 milyon derece sıcaklıkta bir gaz bulutu keşfetti.
2015- Terör örgütü DEAŞ’ın iki numaralı ismi Fadıl Ahmet el-Hayali, Irak’ta Musul yakınlarında aracında seyahat ederken, ABD’nin hava saldırısıyla öldürüldü.
2017- Japonya’da bilim adamları canlıyı oluşturan tüm hücre tiplerine dönüşebilme kapasitesine sahip indüklenmiş pluripotent kök hücreler kullanarak kısır fareden doğurgan fare üretmeyi başardı.
2018- BM Genel Sekreterliği görevine getirilen ilk siyahi olan Kofi Annan, İsviçre’de tedavi gördüğü hastanede 80 yaşında yaşamını yitirdi.
19 Ağustos
1829- Profesör Parrot ile beraberindeki grup, Ağrı Dağı’nın zirvesine ilk kez tırmanmayı başardı.
1915- 8 Ağustos’ta Anafartalar Grubu Komutanlığı görevini yürüten Mustafa Kemal’e aynı zamanda 16. Kolordu Komutanlığı görevi verildi.
1915- Tevfik Fikret 48 yaşında Rumelihisarı’ndaki evi “Aşiyan”da yaşama gözlerini yumdu.
1920- Süleyman Necati Güneri, “Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi”ne genel müdür oldu.
1922- Bir Türk birliği, taarruzun yönü konusunda yanıltmak amacıyla Yunanlılara Ortanca’da taarruz düzenledi.
1927- Ortodoks kilisesi Sovyet yönetimini tanıdı.
1934- Hitler, meclisin kararıyla “Führer” ilan edildi.
1936- İspanyol yazar Frederico Garcia Lorca, Granada’da milliyetçiler tarafından kurşuna dizildi.
1939- İstanbul’da pasif savunma tatbikatı yapıldı.
1945- Tevfik Fikret’in “Aşiyan” (Kuş Yuvası) adını verdiği evi, müze olarak düzenlendi ve şairin 30. ölüm yılında ziyarete açıldı. “Edebiyatı Cedide”, “Hamit” ve “Fikret” salonları da 1946’da düzenlenerek müzeye eklendi.
1946- Çin’de iç savaş başladı.
1951- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral İzzettin Çalışlar öldü.
1966- Varto’da 6,9 büyüklüğündeki depremde 2 bin 394 kişi hayatını kaybetti.
1974- Rumlar, Kıbrıs’taki ABD elçisi Roger Davies’i öldürdü.
1978- Kariye Müzesi soyuldu.
2005- Foto Muhabirleri Derneği Kurucu ve Onursal Başkanı, emekli gazeteci Rafet Hüner 66 yaşında Antalya’da vefat etti.
2008- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, kapatılan Refah Partisi’nin son Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ın kalan hapis cezasını “sürekli hastalık” nedeniyle kaldırdı. Erbakan’ın, 26 Mayıs 2008’de Altınoluk’taki konutunda infaz edilmeye başlanan hapis cezası 23 Eylül 2010’da sona erecekti.
2010- Irak’taki son Amerikan muharip birliği ülkeden ayrılmaya başladı.
2012- Sudan’ın Güney Kordofan eyaletine resmi bir heyeti taşıyan yolcu uçağında iniş sırasında patlama meydana geldi, bir bakanın da arasında bulunduğu 31 kişi öldü.
2012- “Top Gun” ve “Days of Thunder” (Yıldırım Günleri) filmlerinin yönetmenliğini yapan 68 yaşındaki yönetmen Tony Scott, California’da bir köprüden atlayarak yaşamına son verdi.
2016- Türkiye’nin “ilk milli kazı alanı” unvanına sahip Alacahöyük’teki arkeolojik kazı çalışmalarında yaklaşık 2 bin 300 yıllık gizli geçide ulaşıldı.
2019- Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Haluk Dursun, Van’da geçirdiği trafik kazasında yaşamını yitirdi.
2021- 28 Şubat davasında cezası kesinleşen Çevik Bir ile Çetin Doğan’ın da aralarında bulunduğu 14 sanık hakkında yakalama kararı verildi.
20 Ağustos
1462- Cebelitarık, İspanyollar tarafından zapt edildi.
1516- Gaziantep, Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusunca fethedildi.
1922- Türkiye Sosyalist İşçi Fırkası kuruldu.
1937- 9 Eylül Panayırı, İzmir Enternasyonal Fuarı adını aldı.
1940- Sovyet Devrimi liderlerinden Leon Troçki, Meksika’da öldürüldü.
1952- Napoli’de yapılan Avrupa Güzellik yarışmasında Türk güzeli Günseli Başar birinci oldu.
1968- Çekoslovakya, Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı ülkelerince işgal edildi. Aleksandr Dubçek ve öteki liberalleşme yanlısı komünist liderler tutuklandı. Sovyet tankları, Prag sokaklarında halkın direnişiyle karşılaştı.
1974- Magosa’ya 15 kilometre uzaklıktaki Türklere ait Atlılar köyünde Rumlar tarafından yapılan katliam ortaya çıkarıldı. Bir çukura gömülmüş 57 Türk’ün cesedi bulundu.
1988- Irak-İran Savaşı ateşkesle sona erdi.
1990- Türk hafif müziği sanatçısı Ayla Dikmen öldü.
1991- Cumhuriyet gazetesi sahibi ve başyazarı Nadir Nadi 83 yaşında hayatını kaybetti.
1991- Estonya tam bağımsızlık ilan etti.
1998- Maliye Bakanlığı, kapatılan RP’nin mal varlığıyla ilgili incelemeleri sırasında, 1,2 trilyon lira nakit açığı buldu. Kapatılan RP’nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve 78 kişi hakkında açılan dava sonucunda, 6 Mart 2002’de Erbakan “evrakta sahtecilik” suçundan 2 yıl 4 ay hapisle cezalandırıldı.
2012- Ramazan Bayramı’nın ikinci gününde Gaziantep’teki Karşıyaka Polis Merkezi yakınında terör örgütü üyeleri tarafından zaman ayarlı bomba yüklü araç patlatıldı. Olayda 3’ü çocuk 10 kişi öldü, 65 kişi yaralandı.
2012- Birleşmiş Milletler’in Suriye’deki gözlemci heyetinin misyonu resmen sona erdi.
2013- Bosna Hersek Devlet Mahkemesi, Bosna Savaşı sırasında eski özel Sırp polis teşkilatında görev yapan ve Srebrenitsa soykırımına karışan Duşko Yeviç hakkında 32 yıl, Mendelyev Curiç hakkında ise 28 yıl hapis cezasına hükmetti.
2016- Gaziantep’te sokak düğününde meydana gelen terör saldırısında 34’ü çocuk 54 kişi hayatını kaybetti, 67 kişi yaralandı.
2017- ABD donanmasına ait USS İndianapolis adlı savaş gemisinin enkazı 72 yıl sonra Pasifik Okyanusu’nda bulundu.
2017- Amerikalı komedyen, aktör ve yönetmen Jerry Lewis 91 yaşında hayatını kaybetti.
2019- Suudi Arabistan tarihinde ilk defa, kadınların erkek vasilerinin izni olmadan yurt dışına seyahat etmesine olanak tanınmaya başlandı.
2021- Grönland’daki buzulların zirvesine ilk kez yağmur yağdı.
